Bevolkingsonderzoek

Vanaf begin oktober 2013 krijgen alle mannen en vrouwen van 56 tot en met 74 jaar een uitnodiging vanwege de Vlaamse overheid ontvangen om zich om de twee jaar te laten testen op darmkanker (colorectale kanker).Men schat dat door dit bevolkingsonderzoek jaarlijks ongeveer 400 overlijdens als gevolg van darmkanker kunnen worden voorkomen. Vanaf 1 juni 2017 worden ook de 55-jarigen uitgenodigd. Op 4 juli 2018 werd bekendgemaakt dat ook de 53 en 54-jarigen nog zullen worden uitgenodigd in 2018. Op 22 oktober 2018 maakte Minister Jo Vandeurzen bekend dat in 2019 ook de 51 en 52-jarigen worden uitgenodigd. In 2020 zullen -conform met de Europese richtlijn- ook de 50-jarigen worden uitgenodigd. 

In 2014 namen 50,3 % van de mensen deel aan het bevolkingsonderzoek. (657.887 uitgenodigd). In 2015 namen 51,4 %  deel aan het bevolkingsonderzoek (529.702 uitgenodigd). Minister Jo Vandeurzen hoopt dat in 2020 60% van de Vlamingen deelnemen aan het bevolkingsonderzoek.

Eind oktober 2017 werden de cijfers bekendgemaakt van 2016. In 2016 werden 571.034 Vlamingen uitgenodigd, waarvan er 54,5 % deelgenomen hebben. Dit is een mooie toename van 3 % ! Bij 6,6 % bleek de test afwijkend te zijn.

In oktober 2018 werden de cijfers bekendgemaakt van 2017. Voor het eerst zag men -weliswaar een lichte- daling van het deelnamepercentage. In 2017 bedroeg dit 51,7%. Dit betekent dat 48,3% niet inging op de uitnodiging. Onze Dr. Luc Colemont schreef er een blog over.

Darmkanker is de derde meest voorkomende kanker in België. Jaarlijks stelt men bij meer dan 5000 Vlamingen darmkanker vast. Elk jaar eist darmkanker in Vlaanderen bijna 2000 levens. Dat zijn er gemiddeld 5 per dag. Als de ziekte vroeg genoeg ontdekt wordt, geneest 95% van de patiënten. Bovendien  zal de behandeling ook makkelijker verlopen.Daarom is screening zo belangrijk. Het bevolkingsonderzoek naar darmkanker maakt gebruik van een test waarmee occult bloed in de stoelgang wordt opgespoord. Dit is bloed dat met het blote oog niet kan worden gezien. Dit noemt men de iFOB-test of immunochemische fecaal occult bloedtest. Dat is momenteel de meest geschikte test voor vroegtijdige opsporing van darmkanker.De doelgroep krijgt in de komende maanden een pakket thuisbezorgd waarin een cilindervormig buisje met een borsteltje zit. Iedereen kan de staalname thuis doen: u gaat met het borsteltje enkele malen door de ontlasting en stopt het vervolgens terug in het buisje.

De iFOB-test (“mascara-test”)

Dat buisje stuurt u in de bijgevoegde en voorgefrankeerde omslag samen met het antwoordformulier naar het laboratorium. Het labo onderzoekt de stoelgangstalen op (occulte) bloedsporen. Binnen twee weken krijgen u én uw huisarts het resultaat van deze test.Indien blijkt dat er meer bloed aanwezig is dan normaal, dan betekent dat nog niet automatisch dat er sprake is van kanker. Uw huisarts zal u dan verwijzen naar een specialist voor verder onderzoek. Het gaat hier over een kijkonderzoek van de darm, een zogenaamde colonoscopie.Uw deelname aan het bevolkingsonderzoek is geheel vrijwillig.Als u niet wenst deel te nemen omwille van een bepaalde medische of niet medische reden vermeldt U dat op het antwoordformulier.

Wenst u in de toekomst nooit meer een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek naar darmkanker te ontvangen? Duid dit aan in het antwoordformulier. U kunt het antwoordformulier ook elektronisch invullen.

Opgelet: voor de gratis test moet u wachten op uw uitnodiging.

Indien men de afgelopen 10 jaren een darmonderzoek heeft laten uitvoeren, wordt men voorlopig niet uitgenodigd. Indien men de afgelopen 2 jaren via de huisarts en een erkend labo zijn stoelgang heeft laten onderzoeken, wordt men ook nog niet uitgenodigd. Dan gebeurt pas na 10 jaren (coloscopie) en na 2 jaren (stoelgangonderzoek)

Eerder testen?

De Europese Unie beveelt een bevolkingsonderzoek naar darmkanker aan voor alle mensen van 50 tot en met 74 jaar. De Amerikaanse Cancer Society beveelt sedert mid-2018 aan om reeds te starten vanaf 45 jaar.

Sedert eind 2016  kan men bij elke apotheek een zelftest (Fec-O-test, Veroval, MyTest) kopen. Dit is een perfecte aanvulling op het bevolkingsonderzoek. Enerzijds voor mensen die niet meer uitgenodigd worden (ouder dan 74 jaar), anderzijds voor mensen die nog niet uitgenodigd worden (jonger dan 51 jaar). Meer en meer bedrijven bieden de test nu ook aan hun personeel aan.

Als u zich zorgen maakt over uw risico op darmkanker, neem dan contact op met uw huisarts en bespreek dit met hem of haar.

Deze klachten kunnen wijzen op poliepen in de darm of op darmkanker:

• bloed of slijm in de stoelgang • aanhoudende onregelmatige stoelgang, verstopping, diarree • vaak buikpijn hebben • krampen • het gevoel naar het toilet te moeten, zonder dat het echt moet • vermageren zonder reden.

Wie één of meer van deze klachten heeft, gaat best naar de huisarts.  Niet iedereen met poliepen of darmkanker heeft deze klachten. Voor personen die reeds darmkanker hebben gehad of met een eerstegraads familielid met darmkanker, wordt een colonoscopie (endoscopisch darmonderzoek) aangeraden, eenmaal per 5 jaar vanaf de leeftijd van 40-50 jaar.

Meer info op de website van de Vlaamse overheid