Vreemd, vreemder, vreemdst. Dat was het gevoel dat me overviel toen ik dit weekend, tijdens de voorbereiding van een volgende lezing, de meest recente cijfers van het bevolkingsonderzoek in Vlaanderen nakeek. Tot mijn grote verbazing zijn de cijfers van 2024 al netjes online ingevuld. Zelfs de ‘jaarfiche 2025’ (met de cijfers van 2024) is bijna helemaal klaar.
Het ‘best bewaarde staatsgeheim’ van Vlaanderen -zoals ik het in het verleden noemde- is nu publiek en vroeger dan normaal te raadplegen. Dat juich ik alleen maar toe. Begrijpen doe ik het minder. Vroeger was er eind november, begin december een persmoment, waarvan zelfs leden van de werkgroep van de Vlaamse overheid (waar ik bijna 20 jaar jaren lid van ben) niet op de hoogte waren. De pers kreeg de primeur uit handen van de Minister.
Het moet zijn dat de nieuwe Minister Caroline Gennez, en de nieuwe kabinetsmedewerkers het anders aanpakken. Voorlopig geen persmoment, gewoon online zetten voor wie ze zoekt. Ik vond het al een beetje vreemd dat collega Patrick Martens, directeur van het CvKO, recent in een regionale krant een tipje van de sluier oplichtte. Hij sprak enkel over de cijfers van West-Vlaanderen.
De eerste verrassing en vreugde maakte al snel plaats voor ontgoocheling, grote ontgoocheling. Verdorie, Vlaanderen is weer gebuisd! De deelnamepercentages zijn opnieuw achteruitgegaan. We halen zelfs geen 50%. Ik spreek wel degelijk over deelnamepercentages en niet de ‘dekkingsgraad’. Daarover heb ik vroeger al eens geschreven. Ik wil gewoon weten: hoeveel mensen die de test krijgen, doen de test en sturen die terug naar het labo. Achtenveertig percent dus! 48%! Meer mensen doen de test niet, dan wel! Hopelijk dat de recente getuigenis van strafpleiter Walter Damen het tij in de toekomst kan keren. Maar dat zullen we pas veel later weten. Aan alle reacties die we kregen, zijn we daar hoopvol in.
Wie dieper in de cijfers duikt ziet dat het steeds mannen tussen 50 en 54 jaar zijn, die het minst meedoen. Maar omdat men weer de ‘dekkingsgraad’ gebruikt, kan je moeilijk exact aflezen wat het percentage is. Ik schat amper 40%! Vrees zelfs onder de 40%! Toch jammer dat de Vlaamse overheid die cijfers niet bekendmaakt. Het maakt de communicatie, ook voor steden en gemeenten zoveel makkelijker. Ik spreek uit ervaring.
Laten we ook goed nieuws brengen:
Retie is opnieuw de beste gemeente van Vlaanderen en haalt een deelnamepercentage van 61%. Het doet opnieuw ‘haasje-over’ met Bocholt dat 60,9% haalt. Ook Pelt (60,6%) en Hove (60,3%) halen de kaap van 60%. Het is dus (verdorie) mogelijk om meer dan 60% te halen.
73% van de darmkankers vindt men in een vroegtijdig stadium! Dat betekent meer gezonde levensjaren, minder leed en… minder kosten!
Wist je dat 24% van de Vlamingen die een test kreeg, nog nooit meedeed! (P.S. Dit hoort niet bij ‘goed’ nieuws)
Ook de opvolging na een afwijkende test blijft problematisch. Ongeveer 14% doet -om welke reden dan ook- geen aanvullend darmonderzoek (coloscopie). Ook dat is en blijft een pijnpunt.
Over de archi-slechte cijfers van de Brusselse rand zullen we het maar niet hebben. Ik wil jullie dag niet bederven. We weten wat ons te doen staat bij Stop Darmkanker!
