Ik hoor de lezer al denken, waar gaat het nu over? Vrij simpel, over de bevolkingsonderzoeken darmkanker in de Benelux. Ik heb het niet over de manier waarop ze georganiseerd worden. Dat zou voor België alleen al een extra blog waard zijn. Ik wil het enkel hebben over de leeftijd waarop iemand voor de eerste maal kan deelnemen.
België volgt al jaren de Europese richtlijn. In ons land word je voor de eerste maal uitgenodigd als je 50 jaar wordt. Dat geldt voor iedere Vlaming, Waal of Brusselaar. Bij onze Noorderburen, vaak het ‘gidsland’ genoemd, moet je wachten tot je 55ste. De Europese richtlijn, die de Nederlanders even goed kennen, schuiven ze gewoon opzij.
In 2019 mocht ik in hartje Amsterdam een lezing geven naar aanleiding van het 5-jarig bestaan van het Nederlands bevolkingsonderzoek. Ik feliciteerde hen voor hun uitstekende resultaten. Het zijn de wereldkampioenen als het op deelname aankomt. Maar ik zei ook: “alles kan beter”. Maagdamspecialist Prof. Ernst Kuipers, de andere spreker van de dag, vond mijn oproep om te starten vanaf 50 jaar een ‘no-brainer’. Ik kreeg gehoor, maar geen gevolg.
Enkele maanden later werd Ernst Kuipers in volle corona-crisis Minister van Volksgezondheid. ‘Dat zal nu snel geregeld zijn’ dacht ik. Akkoord, hij had op dat moment andere katten te geselen. Toen de corona-golven gingen liggen en het leven weer leefbaar werd, bleef 55 nog steeds het startjaar. Niets veranderde. Onze petitie ‘Red1000 levens”, een uitdrukkelijk verzoek om de leeftijdsgrens te verlagen naar 50, belandde tot in de Tweede Kamer en bij de Gezondheidsraad. Daar bleef het bij.
Vorig jaar deed het Nederlandse MDL-Fonds de petitie nog eens over, opnieuw zonder resultaat. Begrijpe wie begrijpe kan. De excuses heten ‘gebrek aan middelen’ of ‘gebrek aan coloscopiecapaciteit’. Dat zijn doekjes voor het bloeden. Die capaciteit is er, men wil ze wellicht niet zien. Dat het kostenbesparend is weet ondertussen iedereen.
Enkele dagen terug las ik dat het bevolkingsonderzoek in Nederland de sterfte aan darmkanker met 45% (!!) deed afnemen. Schitterend resultaat. Maar wat moet die 54-jarige Amsterdammer of Zwollenaar denken, bij wie deze week darmkanker werd vastgesteld? “Had ik maar kunnen meedoen toen ik 50 werd, zoals in België!”. In zijn plaats zou ik een advocaat onder de arm nemen.
‘Last but not least’, het kleine Luxemburg. Hoe kleiner, hoe fijner (of slimmer)? In Luxemburg valt de uitnodiging 10 jaar (!) eerder dan in Nederland in de bus. Al vanaf je 45ste kan je daar je stoelgang gratis laten testen. Ik ben grote voorstander om de Europese richtlijn opzij te leggen, maar dan in de andere richting. ‘Start screening at 45’ zoals men in de USA en “Down Under” zegt en in Luxemburg doet. Waar wachten we op? Just do it!
